Zitting van Gemeenteraadscommissie omgeving van dinsdag 4 oktober 2022

Omschrijving:

De gemeenteraadscommissie Omgeving neemt kennis van het ontwerp van gemeentelijk klimaatactieplan 2030 als bijlage.

Motivering:

Relevante voorgeschiedenis, feiten en context:

Het besluit van de gemeenteraad van 21 september 2020 met de goedkeuring van het burgemeestersconvenant 2020

Juridisch kader:

Artikel 40,§3 van het  decreet lokaal bestuur van 22 december 2017

De gemeenteraad stelt de gemeentelijke reglementen vast. Met behoud van de toepassing van de federale wetgeving in verband met de bevoegdheid van de gemeenteraad om politieverordeningen vast te stellen, kunnen de reglementen onder meer betrekking hebben op het gemeentelijk beleid, de gemeentelijke belastingen en retributies, en op het inwendige bestuur van de gemeente.

Artikel 56, §1 van het  decreet lokaal bestuur van 22 december 2017

Het college van burgemeester en schepenen bereidt de beraadslaging van de gemeenteraad voor.

Artikel 37,§1 van het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017

De gemeenteraad kan commissies oprichten die zijn samengesteld uit gemeenteraadsleden. De commissies hebben als taak de besprekingen in de gemeenteraadszittingen voor te bereiden, advies te verlenen en voorstellen te formuleren over de wijze waarop vorm wordt gegeven aan de inspraak van de bevolking telkens als dat voor de beleidsvoering wenselijk wordt geacht. De commissies kunnen altijd deskundigen en belanghebbenden horen.

Het besluit van de gemeenteraad van 20 mei 2019 met de installatie de gemeenteraadscommissie omgeving te installeren bestaande uit 9 leden in toepassing van artikel 36 van het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad

In september 2020ondertekende de gemeente het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie 2030. Hiermee engageert de gemeente zich om de CO2-uitstoot op haar grondgebied met minstens 40% te doen dalen (mitigatie) tegen 2030, maar ook om maatregelen te nemen om onze samenleving veerkrachtig te maken voor de gevolgen van de klimaatverandering (adaptatie). Binnen de twee jaar na ondertekening dient de gemeente een klimaatactieplan 2030 in te dienen bij Europa met hierin de maatregelen en acties die de gemeente op korte, middellange of lange termijn wil realiseren om haar vooropgestelde doelstellingen rond mitigatie en adaptatie te behalen.

Bijkomende motivering:

Het Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering (IPCC) heeft bevestigd dat de klimaatverandering een feit is en dat menselijke activiteiten het klimaat op aarde blijven beïnvloeden

Volgens de bevindingen van het IPCC zijn beperking van en aanpassing aan klimaatverandering elkaar aanvullende benaderingen, ter vermindering van de risico’s van de gevolgen van de klimaatverandering in verschillende tijdschalen.

Op 12 december 2015 ondertekenden 195 landen, waaronder België, de overeenkomst van Parijs ondertekenden en dat dit akkoord de temperatuurstijging ruim onder 2°C (t.o.v. de pre-industriële periode) wil houden en zelfs nastreven om deze te beperken tot 1,5°C; de capaciteit van landen wil verhogen om zich aan te passen aan klimaatopwarming en klimaatweerbaarheid te verhogen (adaptatie); de transitie wil maken naar een koolstofarme maatschappij en financiële stromen wil compatibel maken met de transitie naar deze koolstofarme en klimaatweerbare ontwikkeling.

Verschillende regeringen, inclusief België, in het kader van de Rio+20-Conferentie van de Verenigde Naties een reeks duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) zijn overeengekomen. Deze vereisen onder meer dat de internationale gemeenschap "de toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen verzekert" (SDG7), dat "steden en woonplaatsen inclusiever, veiliger, veerkrachtiger en duurzamer worden gemaakt" (SDG11) en dat "dringend actie wordt ondernomen om klimaatverandering en de gevolgen daarvan te bestrijden" (SDG13).

Duurzame energie voor iedereen in 2011 is door de secretarisgeneraal van de VN gelanceerd en is erop gericht de volgende drie onderling verbonden doelstellingen te bereiken tegen 2030: "universele toegang tot moderne energiediensten voor iedereen", "verdubbeling van de verbetering van de energie-efficiëntie" en "verdubbeling van het aandeel van hernieuwbare energie in de totale energiemix".

De Europese Unie heeft in 2014 het Klimaat- en Energiepakket 2030 aangenomen, waarin drie doelstellingen zijn opgenomen, namelijk een bindende, interne broeikasgasvermindering van minstens 40% t.o.v. 1990, een bindende doelstelling van minstens 32% hernieuwbare energie in het finale energiegebruik in 2030, een indicatieve reductiedoelstelling van minstens 32,5% voor het energiegebruik in 2030 (t.o.v. het 2007-referentiescenario) en een interconnectiedoelstelling van 15% in de elektriciteitssector

De Europese Commissie heeft in 2011 de ‘Routekaart naar een concurrerende koolstofarme economie in 2050’ heeft aangenomen die tot doel heeft tegen 2050 de uitstoot van broeikasgassen in de EU met 80 tot 95% te verminderen ten opzichte van 1990 - dit initiatief is tevens door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie toegejuicht;

Het Comité van de Regio’s van de Europese Unie is de overtuiging toegedaan dat lokale en regionale overheden hun krachten dienen te bundelen omdat multilevel governance een effectief middel is om de efficiëntie van maatregelen tegen klimaatverandering te vergroten;

Het Vlaams klimaatbeleidsplan 2013-2020 dat op 28 juni 2013 werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering en bestaat uit een Vlaams Mitigatieplan en een Vlaams Adaptatieplan.

De Vlaamse Regering op 20 juli 2018 keurde het ontwerp van Vlaams Klimaatbeleidsplan 2021-2030 goed.

Het ontwerp van Vlaams Klimaatbeleidsplan 2021-2030 vormt, samen met het Vlaams Energiebeleidsplan 2021-2030, de Vlaamse inbreng voor het ontwerp van een Belgisch geïntegreerd energie- en klimaatplan.

De gemeente is er zich van bewust dat de lokale en regionale overheden, samen met de nationale overheden, de verantwoordelijkheid dragen voor het bestrijden van de opwarming van de aarde en zich dan ook actief daarvoor moeten inzetten, ongeacht wat de andere partijen doen.

Steden en gemeenten zijn direct en indirect (via de door de burgers gebruikte producten en diensten) verantwoordelijk voor meer dan de helft van de broeikasgasemissies als gevolg van het gebruik van energie in het kader van menselijke activiteiten.

Veel van de maatregelen ter vermindering van de vraag naar energie, ter bevordering van het gebruik van duurzame energie en ter bestrijding van de klimaatverandering vallen onder de bevoegdheden van de lokale overheden of zouden zonder de politieke steun van de lokale overheden niet kunnen worden uitgevoerd.

De Europese Unie kan de in het vooruitzicht gestelde emissiereductie alleen realiseren als ook de lokale stakeholders en de burgers en hun organisaties daartoe een bijdrage leveren.

De lokale en regionale overheden zijn de belangrijkste drijfveren voor de energietransitie en de strijd tegen klimaatverandering op het bestuursniveau dat het dichts bij de burger staat.

Lokale en regionale overheden nemen een sleutelpositie in om de kwetsbaarheid van hun grondgebied voor de verschillende gevolgen van klimaatverandering te beperken.

Effectieve maatregelen op lokaal niveau stellen de EU-lidstaten beter in staat hun verplichtingen op het vlak van de vermindering van broeikasgasemissies na te komen.

Lokale en regionale overheden helpen in heel Europa de broeikasgasemissies verminderen door het opzetten van energie-efficiëntieprogramma’s, incl. programma’s op het vlak van duurzame mobiliteit, en door het stimuleren van het gebruik van duurzame energie.

De Europese Commissie heeft in 2008 het Burgemeestersconvenant in het leven heeft geroepen om lokale overheden te betrekken en te ondersteunen bij de uitvoering van maatregelen met het oog op de beperking van klimaatverandering.

Het Burgemeestersconvenant wordt sinds zijn oprichting erkend als een essentieel EU-instrument, met name voor zijn rol in de strategie voor de energie-unie (Europese Commissie, 2015) en de Europese strategie voor energiezekerheid (Europese Commissie, 2014) om de energietransitie te versnellen en de zekerheid van de energievoorziening te verbeteren.

De Europese Commissie heeft in 2014, als essentiële maatregel van de EUstrategie voor aanpassing aan de klimaatverandering (Europese Commissie, 2013), het "Mayors Adapt"-initiatief in het leven geroepen om lokale overheden te betrekken en te ondersteunen bij de uitvoering van maatregelen met het oog op aanpassing aan klimaatverandering.

De Europese Commissie lanceerde in 2015 een nieuw, geïntegreerd Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie . Dit Convenant houdt rekening met de Europese klimaatdoelstellingen voor 2030 en verenigt beperking van en aanpassing aan - beide pijlers van de strijd tegen de klimaatverandering - in 1 overkoepelend initiatief.

De provincie Antwerpen heeft de ambitie klimaatneutraal te worden tegen 2050 en vraagt de gemeenten om mee te werken aan het realiseren van deze
doelstelling.

Bijlagen:

Ontwerp van Klimaatplan 2030

Besluit:

Enig artikel:

De gemeenteraadscommissie Omgeving neemt kennis van het ontwerp van gemeentelijk klimaatactieplan 2030 als bijlage.